ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΟΥ ΜΕ ΣΥΓΚΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΜΕ ΕΜΠΝΕΟΥΝ
Αν ένας καλλιτέχνης εστιάζει σε μια προνομιούχα στιγμή, δεν το κάνει για να την αναπαραγάγει, αλλά για να την μεταμορφώσει.
Andre Malraux
Η τέχνη είναι σε θέση να μας κάνει να καταλαβαίνουμε μέσω της ευαισθησίας όσα δεν είμαστε ικανοί να καταλάβουμε μέσω της αντίληψης.
Roberto Rossellini
Δεν ξέρω αν δουλεύω τόσο για να κάνω κάτι, όσο για να καταλάβω γιατί δεν μπορώ να κάνω αυτό που θα ήθελα…
Alberto Giacometti
Η καλλιτεχνική δημιουργία είναι εξ ορισμού μια άρνηση του θανάτου. Είναι επομένως αισιόδοξη, ακόμα και αν στην έσχατη περίπτωση ο καλλιτέχνης θεωρηθεί τραγικός.
Andrei Tarkovsky
Αυτό που κάνει μια φωτογραφία να λειτουργεί είναι η ένταση ανάμεσα στη φόρμα και στο περιεχόμενο. Στα καλύτερα έργα συνυπάρχουν, αλλά στα πιο ενδιαφέροντα η απειλή του ενός να ξεπεράσει το άλλο είναι αυτό που κάνει το έργο σε μεγάλο βαθμό να έχει ένταση και ενέργεια. Το μέγεθος τού κινδύνου καθορίζει την ποιότητα τού προβλήματος.
Garry Winogrand
Όταν μιλούμε για την αγάπη του παρελθόντος, χρειάζεται προσοχή: για την αγάπη της ζωής πρόκειται. Η ζωή βρίσκεται περισσότερο στο παρελθόν παρά στο παρόν. Όταν αγαπάμε τη ζωή αγαπάμε το παρελθόν, γιατί είναι το παρόν όπως έχει επιζήσει μέσα στην ανθρώπινη μνήμη.
Marguerite Yourcenar
To ύφος είναι για τον συγγραφέα, όπως και το χρώμα για τον ζωγράφο, θέμα όχι τεχνικής αλλά οράματος. Είναι η αποκάλυψη, που θα ήταν αδύνατη με μέσα ευθέα και συνειδητά, της ποιοτικής διαφοράς που υπάρχει ανάμεσα στο πώς στον καθένα μας παρουσιάζεται ο κόσμος, διαφορά που αν δεν υπήρχε η τέχνη, θα έμενε το αιώνιο μυστικό του καθενός μας.
Marcel Proust
Μου πήρε αρκετά χρόνια να συνειδητοποιήσω ότι είμαστε υπεύθυνοι για την προσωπική μας καλλιέργεια και ότι δεν υπάρχει θεσμοθετημένη παιδεία, ικανή να μας δώσει εκείνη τη μόρφωση που θα μας ανοίξει τις πόρτες της απόλαυσης. Η απόλαυση που έρχεται μέσω των αισθήσεων είναι σχετικά ευκολότερη και πιο αυτόματη, αλλά αδυνατίζει και εξαντλείται μέσα από την επανάληψη. Η πνευματική απόλαυση έχει κι αυτή ως αφετηρία τις αισθήσεις, αλλά επιμηκύνεται και διογκώνεται με την άσκηση στην οποία εμείς υποβάλουμε τον εαυτό μας. Αυτό που συνήθως κανείς δεν μας εξηγεί εγκαίρως είναι ότι η ανάγκη για την πνευματική απόλαυση θα προκύψει από δική μας επιθυμία και όχι ως στόχος για την επίτευξη κάποιου άλλου χρήσιμου αποτελέσματος. Κανένα έξω από εμάς κίνητρο δεν είναι ικανό να μας δείξει τον δρόμο της απόλαυσης και να μας κρατήσει σε αυτόν. Μόνο η ίδια η απόλαυση.
Η ευφυΐα που απαιτείται για την τέχνη δεν έχει να κάνει με τον δείκτη νοημοσύνης. Είναι ένα πολύ πιο σύνθετο προσόν που ορίζεται από την αντίληψη και την ευαισθησία. Και δύσκολα μετριέται. Επομένως μια καλή φωτογραφία αποδεικνύει την ύπαρξη μιας, ιδιότυπης έστω, ευφυΐας.
Ο φωτογράφος πρέπει να σεβαστεί αυτό που βλέπει, να ακολουθήσει την πρώτη του εντύπωση, και να το δείξει με τρόπο πανηγυρικά άμεσο. Να μην το καλύπτει με περίεργες φόρμες και να μην κρατάει αποστάσεις από αυτό.
Για να βρούμε το δικό μας ύφος, τη δική μας γλώσσα, πρέπει να μην κάνουμε προσπάθεια γι’ αυτό, αλλά να της δώσουμε την ευκαιρία να αποκαλυφθεί. Η αγωνιώδης προσπάθεια για πρωτοτυπία ουδέποτε θα μας βοηθήσει.
Στην πραγματικότητα όμως ένας ειλικρινής και πραγματικός καλλιτέχνης ουδέποτε νιώθει πετυχημένος. Διότι όσο εξελίσσεται ως δημιουργός, τόσο απαιτεί από τον ίδιο του τον εαυτό την εξέλιξη του, αφού στην ουσία τον εαυτό του ανταγωνίζεται.
Η φωτογραφία μας τρομάζει και ταυτόχρονα μας γοητεύει ακριβώς επειδή κτίζεται με αποκλεισμούς, αφαιρέσεις, υπερβάσεις, αλλά απεικονίζει την πραγματικότητα με την προσθήκη ενός μυστηρίου. Πιστεύουμε στην αλήθεια των φωτογραφικών πληροφοριών γνωρίζοντας ότι μπορεί να μην είναι εγγυημένα αληθινές. Αυτό όμως που παραμένει και είναι αναπόσπαστο στοιχείο της είναι η αληθοφάνεια τους. Αληθοφάνεια συνυφασμένη με τη φύση του μέσου. Μια αληθοφάνεια πιο δυνατή από την ίδια την πραγματικότητα.
Όταν ο Proust λέει ότι επιχειρεί να δημιουργήσει ένα πνευματικό αντίστοιχο, εννοεί ότι ύψιστο καθήκον και απόλαυση του ανθρώπου είναι να ανασύρει από μέσα του το πνευματικό αποτύπωμα που αφήνουν οι εντυπώσεις που συλλέγουμε μέσω των αισθήσεων. Αλλά ενώ η ζωή αφειδώς προσφέρει ευκαιρίες συλλογής εμπειριών και εντυπώσεων, και ενώ η σκέψη καλλιεργείται με την επιμονή και την επιμέλεια, η αναζήτηση της πνευματικότητας μέσα μας είναι περισσότερο προϊόν άσκησης, μεθόδου, διαδικασίας και εμμονής.
Πλάτων Ριβέλλης